World Oceans Day 2025

วันมหาสมุทรโลกกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ข้อที่ 14

ร่วมอนุรักษ์มหาสมุทรเพื่ออนาคตของโลก

ทุกวันที่ 8 มิถุนายน ของทุกปี คือ “วันมหาสมุทรโลก” (World Oceans Day) วันที่ทั่วโลกร่วมกันตระหนักถึงความสำคัญของมหาสมุทรซึ่งเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติอันล้ำค่า ทั้งในแง่ระบบนิเวศ สภาพภูมิอากาศ เศรษฐกิจโลก และความมั่นคงทางอาหารของมนุษยชาติ

ภายใต้กรอบ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนขององค์การสหประชาชาติ (SDGs) ข้อที่ 14 หรือ “การอนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากมหาสมุทร ทะเล และทรัพยากรทางทะเลอย่างยั่งยืน” (Life Below Water) คือเป้าหมายสำคัญที่มุ่งเน้นการฟื้นฟูทะเลให้กลับมามีสุขภาพดี และรับมือกับวิกฤตสิ่งแวดล้อมทางทะเลในระยะยาว

เป้าหมายย่อยของ SDG 14: พันธกิจที่เป็นรูปธรรม

เป้าหมายที่ 14 ประกอบด้วยเป้าหมายย่อย 10 ข้อ ซึ่งเชื่อมโยงกับแนวทางการดำเนินงานของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ดังนี้

14.1: ภายในปี 2568 ลดมลพิษทางทะเลทุกประเภท โดยเฉพาะมลพิษจากกิจกรรมบนบก รวมถึงขยะทะเลและมลพิษจากธาตุอาหารส่วนเกิน

14.2: ภายในปี 2563 (ปัจจุบันยังคงดำเนินต่อเนื่อง) ฟื้นฟูและจัดการระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่งอย่างยั่งยืน

14.3: ลดและจัดการกับผลกระทบของการเป็นกรดในมหาสมุทร (ocean acidification)

14.4: ภายในปี 2563 จัดการการประมงให้ยั่งยืน ยุติการจับปลาเกินขนาด และยุติการทำประมงผิดกฎหมาย

14.5: ภายในปี 2563 อนุรักษ์อย่างน้อย 10% ของพื้นที่ทางทะเลและชายฝั่ง

14.6: ภายในปี 2563 หยุดการอุดหนุนการประมงที่ก่อให้เกิดการจับปลาเกินขนาดหรือผิดกฎหมาย

14.7: ภายในปี 2573 เพิ่มผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากการใช้ทรัพยากรทะเลอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนา

14.a: ส่งเสริมการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ทางทะเล และการถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อพัฒนาศักยภาพประเทศกำลังพัฒนา

14.b: ส่งเสริมสิทธิการเข้าถึงทรัพยากรทางทะเลอย่างเท่าเทียม โดยเฉพาะชาวประมงรายย่อย

14.c: ส่งเสริมการปฏิบัติตามกฎหมายระหว่างประเทศด้านทะเล เช่น อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทะเล (UNCLOS)

ความท้าทายทางสิ่งแวดล้อม : เหตุใดเราจึงต้องใส่ใจ?

ปัจจุบันมหาสมุทรกำลังเผชิญปัญหารุนแรง ได้แก่

• ขยะพลาสติกในทะเล กว่า 11 ล้านตันต่อปี

• การทำประมงเกินขนาด ที่ทำให้สัตว์น้ำจำนวนมากใกล้สูญพันธุ์

• การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ที่เร่งกระบวนการเป็นกรดของน้ำทะเล

• การลดลงของแนวปะการัง ซึ่งส่งผลต่อความหลากหลายทางชีวภาพ

หากไม่มีการดำเนินการที่จริงจังและต่อเนื่อง โลกอาจสูญเสียแหล่งอาหาร แหล่งรายได้ และความหลากหลายทางธรรมชาติที่ไม่อาจฟื้นคืน

วันมหาสมุทรโลกจึงถือเป็นจุดเริ่มของการมีส่วนร่วมให้ทุกภาคส่วนได้ร่วมกันส่งเสริมการศึกษาเรื่องสิ่งแวดล้อมทางทะเล ผลักดันนโยบายด้านการอนุรักษ์ทะเลทั้งในระดับชาติและนานาชาติ สนับสนุนงานวิจัย การจัดการทรัพยากร ตลอดจนสร้างแรงบันดาลใจในการเปลี่ยนพฤติกรรมของประชาชนทั่วไป เช่น ลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว

มหาสมุทรคือระบบนิเวศที่หล่อเลี้ยงชีวิตของทุกสรรพสิ่งบนโลก เป็นทั้งแหล่งอาหาร พลังงาน และเครื่องควบคุมสภาพภูมิอากาศ วันมหาสมุทรโลกจึงไม่ใช่เพียงวันแห่งการเฉลิมฉลองธรรมชาติ แต่คือการรำลึกถึงความรับผิดชอบร่วมกันของมนุษยชาติ

SDG 14 จึงเป็นมากกว่าข้อกำหนดเชิงนโยบาย แต่คือพันธกิจร่วมของมนุษย์ทุกคนในการรักษาสมดุลของโลกเพื่ออนาคตของคนรุ่นต่อไป